της Ε. Δημοπούλου

[ Σημείωμα εκ της αρχισυντάξεως:
Στην παρακάτω λεπτομερή παρουσίαση, των ενεργειών για την επιβολή της πολιτικής που ονομάζουμε «Πράσινη Ανάπτυξη» διαφαίνεται ξεκάθαρα ότι, πίσω από τις όμορφες λέξεις και προθέσεις για μια καθαρότερη και υγιέστερη βιοποικιλότητα στην ευρύτερη ευρωπαϊκή περιοχή, κρύβεται η νέα πολιτικο-οικονομική ατζέντα εκείνων των κέντρων που θέλουν να αποσπάσουν την ελευθερία δραστηριοποίησης των πολιτών και κρατών και να εφαρμόσουν σφικτό έλεγχο στις κοινωνίες υπό το πρόσχημα (άλλη μια φορά) του κοινού καλού.
Και γεννιέται η απορία: πως γίνεται εκείνοι που είναι υπεύθυνοι για την μόλυνση, να γίνουν πρωταθλητές της οικολογίας; Η Ε.Ε. φαίνεται να αδυνατεί να κατανοήσει ότι η οικολογική συνείδηση είναι προϊόν πολιτιστικής αναβάθμισης και δεν επιτυγχάνεται με επιβολή μέτρων που φέρνουν οικονομική ανέχεια.]

Καθώς πλησιάζουμε στην καλοκαιρινή περίοδο, και με την Ευρωπαϊκή Ένωση να εντείνει τις δράσεις για την επιβολή μέτρων τα οποία αφορούν στην Πράσινη Ανάπτυξη, η Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δημοσίευσε τα αποτελέσματα έρευνας με θέμα «Δράσεις πόλεων και περιφερειών στην περιοχή της Μεσογείου για την καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης» καθώς και σχετικές προτάσεις. Η έρευνα επισημαίνει φαινόμενα και αιτίες, υπογραμμίζει την κρίσιμη κατάσταση της Μεσογείου (παρά την αποβιομηχάνιση των τελευταίων δεκαετιών) και κάνει ιδιαίτερες αναφορές στην Ελλάδα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα προτεινόμενα για τον τουρισμό τα οποία αφορούν ιδιαίτερα την Ελλάδα όχι μόνο ως τόπο διακοπών και δέκτη τουριστικών ροών αλλά και ως πιθανό δέκτη εφαρμογής ιδιαίτερα περιοριστικών μέτρων στην πρόσβαση στις παραλίες.

«Οι ιστορικές ανθρωπογενείς πιέσεις, οι οποίες επιταχύνθηκαν τα τελευταία εκατό χρόνια, σε συνδυασμό με τα φυσικά χαρακτηριστικά της ημίκλειστης λεκάνης καθιστούν την Μεσόγειο Θάλασσα μια από τις πιο ευαίσθητες περιοχές στον κόσμο όσον αφορά στην ρύπανση.
Υπάρχουν πολλές πηγές θαλάσσιας ρύπανσης στην Μεσόγειο Θάλασσα από δραστηριότητες τόσο στην ξηρά όσο και στην θάλασσα, όπως η αστικοποίηση, οι βιομηχανίες, τα λύματα, ο τουρισμός, η αλιεία και η ναυτιλία.
Η Μεσόγειος Θάλασσα αναγνωρίζεται παγκοσμίως ως κύρια λεκάνη συσσώρευσης θαλάσσιων απορριμμάτων και ρύπανσης από πλαστικά. 230.000 τόνοι πλαστικού εισέρχονται στην Μεσόγειο Θάλασσα από χερσαίες πηγές, κάθε χρόνο. Επιπλέον, 20.000 τόνοι θα μπορούσαν να αποδοθούν κάθε χρόνο στις ναυτιλιακές δραστηριότητες.
Συνεπώς, η συνεχής παρακολούθηση και η εφαρμογή πολιτικών, με την συνεργασία τόσο των μεσογειακών χωρών της ΕΕ όσο και τρίτων χωρών, είναι επείγουσα και στρατηγική για την επιτυχή μείωση της ρύπανσης και των συνεπειών της στο θαλάσσιο σύστημα και στην ανθρώπινη υγεία. Διαφορετικά είδη συστάσεων πολιτικής σχετίζονται με την κατάσταση των γνώσεων, την βαρύτητα και την πολιτική των υπαρχόντων ρύπων.

Η Μεσόγειος Θάλασσα είναι μια ημίκλειστη λεκάνη η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλή πληθυσμιακή πυκνότητα και αστικοποίηση κατά μήκος των ακτών και έντονη θαλάσσια κυκλοφορία. Έχει περίπου 150 εκατομμύρια κατοίκους στις ακτές της, εκτός από μεγάλο αριθμό τουριστών, και υψηλά επίπεδα βιομηχανικών και ναυτιλιακών δραστηριοτήτων που έχουν συλλογικά οδηγήσει σε ταχεία αύξηση της θαλάσσιας ρύπανσης. Αυτό συνδυάζεται με άλλους ανθρωπογενείς παράγοντες της περιβαλλοντικής αλλαγής, συμπεριλαμβανομένου του κλίματος. Με το 15-30% της παγκόσμιας ναυτιλιακής δραστηριότητας και εισροές γλυκού νερού από πυκνοκατοικημένες λεκάνες απορροής ποταμών, η Μεσόγειος Θάλασσα είναι μια από τις πιο πληγείσες περιοχές στον κόσμο από την θαλάσσια ρύπανση, ειδικά τα θαλάσσια απορρίμματα και ειδικότερα ρύπανση από πλαστικά. Τα απόβλητα και η διαχείρισή τους παραμένουν βασική πρόκληση σε πολλές παράκτιες μεσογειακές χώρες και αποτελούν σημαντική πηγή θαλάσσιας ρύπανσης. Στο πλαίσιο αυτό, η διεθνής συνεργασία μεταξύ των χωρών της ΕΕ και τρίτων χωρών είναι θεμελιώδης για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος.
Αυτή η λεκάνη λειτουργεί ως παγίδα για σωματίδια, συμπεριλαμβανομένων των ρύπων και συγκεκριμένα, των θαλάσσιων απορριμμάτων και των πλαστικών. Αυτό το μοναδικό γεωγραφικό και ωκεανογραφικό περιβάλλον, μαζί με την υψηλή πυκνότητα πληθυσμού και την αναποτελεσματική διαχείριση των αποβλήτων έχουν ως αποτέλεσμα υψηλό επίπεδο θαλάσσιας ρύπανσης στην Μεσόγειο.

Η θαλάσσια ρύπανση μπορεί να λάβει πολλές μορφές: (i) φυσικές, ουσίες που δεν εμπλέκονται απαραίτητα σε χημικές ή βιολογικές αντιδράσεις. (ii) χημικά, ουσίες που εμπλέκονται σε χημικές αντιδράσεις, π.χ. φυτοφάρμακα και (iii) βιολογικά, π.χ. βακτήρια.

Η Μεσόγειος Θάλασσα ως hotspot συσσώρευσης θαλάσσιων απορριμμάτων και πλαστικής ρύπανσης

Λόγω της γεωμορφολογικής της διαμόρφωσης και της ειδικής ωκεάνιας κυκλοφορίας της, η Μεσόγειος Θάλασσα λειτουργεί ως φυσική παγίδα για τα θαλάσσια απορρίμματα. Στην λεκάνη, το 80% έως 90% των θαλάσσιων απορριμμάτων είναι κατασκευασμένα από πλαστικό και εκτιμάται ότι σε ετήσια βάση διαρρέουν στην Θάλασσα 230.000 τόνοι πλαστικού από την ξηρά. Όλα τα αβιοτικά διαμερίσματα επηρεάζονται από αυτή την ρύπανση, από τις ακτές, τα επιφανειακά ύδατα, την στάθμη του νερού και τον βυθό. Στις παραλίες, τα δύο τρίτα των θαλάσσιων απορριμμάτων αποτελούνται από μόλις δέκα τύπους ειδών, με τα αποτσίγαρα και τα φίλτρα να είναι τα πιο άφθονα με ποσοστό 27,3%, ενώ 9 στα 10 από αυτά είναι πλήρως ή εν μέρει κατασκευασμένα από πλαστικό. Η σύνθεση των θαλάσσιων απορριμμάτων τα οποία επιπλέουν στην επιφάνεια της Μεσογείου ή βρίσκονται στον πυθμένα της θάλασσας παρουσιάζει παρόμοιο μοτίβο, με πλαστικά αντικείμενα να αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα έως και το 90% και το 80% της ρύπανσης. Το ίδιο ισχύει και για την μικροπλαστική ρύπανση, η οποία, όπως τα μακρο-απορρίματα, επηρεάζει όλα τα αβιοτικά διαμερίσματα της Μεσογείου. Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις αυτών των ρύπων συνδέονται με περιοχές υπό υψηλή ανθρωπογενή πίεση και εγγύτητα σε χερσαίες πηγές (μικρο)πλαστικών. Στις περισσότερες μεσογειακές χώρες, οι βαθύτερες αιτίες της αυξανόμενης πλαστικής ρύπανσης εντοπίζονται στην αύξηση της χρήσης πλαστικών, στα μη βιώσιμα πρότυπα κατανάλωσης, στην αναποτελεσματική διαχείριση των απορριμμάτων και στα κενά στην διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων. Η ψυχαγωγική χρήση των παραλιών της Μεσογείου μπορεί να δημιουργήσει έως και το ήμισυ των απορριμμάτων της παραλίας, ενώ η αλιεία και η υδατοκαλλιέργεια αντιπροσωπεύουν το 2% έως 15% των απορριμμάτων τα οποία βρίσκονται στις παραλίες, επιπλέουν στην επιφάνεια της θάλασσας ή στον πυθμένα της θάλασσας. Πρόχειρες εκτιμήσεις δείχνουν ότι οι ναυτιλιακές λωρίδες μπορούν να παράγουν έως και 20.000 τόνους πλαστικών απορριμμάτων θαλάσσης κάθε χρόνο.

Μεσογειακά κράτη, περιφέρειες και πόλεις της ΕΕ - εργαλεία για την καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης

Η κατανόηση των διαφορετικών σταδίων δημιουργίας και εφαρμογής πολιτικής είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης στην περιοχή της Μεσογείου. Οι πολιτικές πρέπει να αντιμετωπίζουν διάφορες ανησυχίες, όπως οι πρακτικές διαχείρισης που εφαρμόζονται στην μείωση και στην επεξεργασία των απορριμμάτων, στον τουρισμό και στις στρατηγικές για την ρύπανση από πλαστικό και στην διαχείριση των απορριμμάτων των ποταμών. Αυτή η μελέτη εξετάζει συγκεκριμένα τις στρατηγικές οι οποίες χρησιμοποιούνται για την εφαρμογή της οδηγίας της ΕΕ για τα πλαστικά μίας χρήσης στην Γαλλία, στην Ισπανία, στην Ιταλία και στην Ελλάδα και την ανάγκη για μια στρατηγική για την μείωση των πλαστικών που περιλαμβάνει περιορισμούς στην αγορά, βελτιωμένη διαχείριση απορριμμάτων και συμφωνίες μεταξύ καταναλωτών και παραγωγών. Τονίζει την ανάγκη για συνεχείς προσπάθειες για την επίτευξη καλής περιβαλλοντικής ή οικολογικής κατάστασης για την Μεσόγειο. Συνολικά, τονίζει την σημασία της καινοτομίας και της ανάπτυξης αποτελεσματικών περιβαλλοντικών πολιτικών για μοναδικές περιοχές όπως οι παράκτιες πόλεις της Μεσογείου, οι τουριστικές ακτές και τα νησιά της Μεσογείου, και την επείγουσα ανάγκη μείωσης των πηγών θαλάσσιας ρύπανσης στην περιοχή.

Τονίζεται η σημασία των υποχρεωτικών πολιτικών για την μείωση της ρύπανσης και την επίτευξη περιβαλλοντικών στόχων στις παράκτιες πόλεις στην περιοχή της Μεσογείου. Επικεντρώνεται στους στόχους στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για βασικούς τομείς, όπως τα πρότυπα κατανάλωσης, η παραγωγή και η διαχείριση απορριμμάτων για την προώθηση της βιωσιμότητας.

Αναλύονται τοπικές πολιτικές προσαρμοσμένες στις συγκεκριμένες ανάγκες, καθώς και η αποτελεσματικότητα της συνεργασίας και της εφαρμογής τους. Υπάρχει ανάγκη για σαφείς στόχους και δείκτες παρακολούθησης για την επίτευξη αποτελεσματικών επιστημονικών πολιτικών για το περιβάλλον. Τέτοιες πολιτικές διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην διαχείριση των φυσικών πόρων, στην προστασία της βιοποικιλότητας και στην μείωση της θαλάσσιας ρύπανσης. Ωστόσο, η μέτρηση της αποτελεσματικότητας αυτών των μη δεσμευτικών πολιτικών και συμφωνιών συνεργασίας μπορεί να είναι πρόκληση σε σύγκριση με δεσμευτικές ευρωπαϊκές οδηγίες οι οποίες ισχύουν για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και έχουν συγκεκριμένους και μετρήσιμους στόχους που διευκολύνουν την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς τους.

Τα προγράμματα συνεργασίας και συνοχής της Μεσογείου Interreg είναι ζωτικής σημασίας για την μείωση της θαλάσσιας ρύπανσης, συμπεριλαμβανομένων των θαλάσσιων απορριμμάτων, και τονώνουν τον σχεδιασμό αποτελεσματικών πολιτικών. Επιπλέον πρέπει να πραγματοποιηθεί μια ανασκόπηση των κύριων προκλήσεων και εμποδίων που αντιμετωπίζει η περιοχή με σκοπό να αυξηθεί η αποτελεσματικότητά τους και να διευρυνθεί το φάσμα της εφαρμογής τους. Η συνεργασία των μεσογειακών χωρών για την εφαρμογή αποτελεσματικών νομοθεσιών για την καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης είναι θεμελιώδης για την αποτελεσματική μείωση της παραγωγής αποβλήτων.

Οι επιστημονικές συστάσεις πολιτικής και δράσης για την καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης της Μεσογείου θα πρέπει να παρέχονται σύμφωνα με το επίπεδο γνώσης σε τρία στάδια για την δημιουργία πολιτικής: (α) την φάση ανακάλυψης και χαρακτηρισμού, κατά την οποία το ζήτημα αναγνωρίζεται ως πρόβλημα και αρχικές προληπτικές ενέργειες που μπορούν να εφαρμοστούν (β) η πολιτική φάση ή η φάση λήψης αποφάσεων, στην οποία το πρόβλημα πλαισιώνεται σε διαστάσεις πολιτικής και διαμορφώνεται το νομοθετικό πλαίσιο και (γ) την φάση διαχείρισης, κατά την οποία εφαρμόζονται οι αποφάσεις πολιτικής και οι πρακτικές διαχείρισης.

Είναι σημαντικό η καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης στην ημίκλειστη Μεσόγειο Θάλασσα να εγκρίνεται όχι μόνο από τις χώρες της ΕΕ, αλλά να εφαρμόζονται οι κανονισμοί από όλες τις χώρες της Μεσογείου μέσω αποτελεσματικής συνεργασίας.

Οι επιδόσεις της Ελλάδας

Συγκεκριμένα για την Ελλάδα η Επιτροπή αναφέρει πως «Στην Ελλάδα, το πρόγραμμα «Γαλάζια Νησιά» (2017-2020) περιελάμβανε την εφαρμογή συστημάτων παρακολούθησης των θαλάσσιων απορριμμάτων σε αρκετά νησιά της χώρας και την εφαρμογή εκστρατειών καθαρισμού και ευαισθητοποίησης για να μειωθεί ο αντίκτυπός τους».

Η αναφορά σημειώνει επίσης ότι «Η Ελλάδα επιλέγει την δράση στην τελική φάση της κυκλικής οικονομίας, την φάση κατανάλωσης. Όπως επισημαίνουν αρκετές μελέτες, υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ της ένταξης μιας χώρας και την ποιότητα των δημόσιων πολιτικών της. Παρόλα αυτά, η Ελλάδα έχει καταβάλει σημαντικές προσπάθειες βελτίωσης της περιβαλλοντικής ποιότητας. Έχουν εφαρμοστεί μέτρα για να γίνουν πιο υπεύθυνοι οι παραγωγοί πλαστικών, για την διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων τα οποία παράγονται από τα προϊόντα τους και ένα σύστημα παρακολούθησης και ελέγχου των παραγωγών και των προϊόντων τους. Οι πόλεις στην Ελλάδα έχουν αρχίσει να εφαρμόζουν μέτρα και να συμμορφώνονται με την οδηγία της ΕΕ για τα πλαστικά και έχουν ξεκινήσει αρκετά τοπικά προγράμματα.

• Αθήνα: Ένα πρόγραμμα που ονομάζεται «Καθαριότητα 360 μοιρών» στοχεύει στην βελτίωση της καθαριότητας και της ποιότητας του αέρα στην πόλη. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μέτρα για την μείωση της ποσότητας πλαστικών απορριμμάτων, όπως π.χ. η τοποθέτηση νέων κάδων απορριμμάτων και η προώθηση της χωριστής συλλογής απορριμμάτων.
• Θεσσαλονίκη: Η πόλη της Θεσσαλονίκης έχει υλοποιήσει ένα πρόγραμμα το οποίο ονομάζεται «Μηδέν Πλαστικό» το οποίο στοχεύει στην μείωση της χρήσης πλαστικών μιας χρήσης στην πόλη. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει προώθηση βιώσιμων εναλλακτικών λύσεων για τα πλαστικά μιας χρήσης, εκπαιδεύοντας τους πολίτες για τις επιπτώσεις του πλαστικού στην ρύπανση, και την προώθηση της χωριστής συλλογής απορριμμάτων.
• Ηράκλειο: Η πόλη του Ηρακλείου έχει ξεκινήσει ένα πρόγραμμα με τίτλο «Ηράκλειο χωρίς πλαστικά» το οποίο στοχεύει στην μείωση της ποσότητας πλαστικών μιας χρήσης στην πόλη. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την εξάλειψη των πλαστικών μιας χρήσης από τα δημοτικά κτίρια και την προώθηση της αειφορίας, και εναλλακτικές λύσεις, όπως οι επαναχρησιμοποιήσιμες συσκευασίες.

• Σκιάθος- Το 2021, η Σκιάθος απαγόρευσε τα πλαστικά μιας χρήσης, συμπεριλαμβανομένων τσαντών, μαχαιροπίρουνων και πιάτων.
• Ύδρα - Το 2018, το νησί της Ύδρας απαγόρευσε την χρήση στα πλαστικά καλαμάκια, αναδευτήρες και φλιτζάνια.
• Κέρκυρα - Το 2019, η πόλη της Κέρκυρας απαγόρευσε τις πλαστικές σακούλες και συσκευασίες τροφίμων διογκωμένης πολυστερίνης
• Μύκονος - Το 2019, το νησί της Μυκόνου απαγόρευσε τις πλαστικές τσάντες, καλαμάκια και τα μιας χρήσης φλιτζάνια.
• Σύρος - Το 2020, το νησί της Σύρου απαγόρευσε τα πλαστικά μιας χρήσης, στα οποία συμπεριλαμβάνονται οι σακούλες, τα καλαμάκια, τα μαχαιροπίρουνα και τα πιάτα.

Σημειώνει επίσης ότι «στην Αθήνα η εταιρεία UBITECH έχει αναπτύξει ένα σύστημα περιβαλλοντικής παρακολούθησης το οποίο βασίζεται σε αισθητήρες και drones τα οποία μπορούν να ανιχνεύσουν και να προειδοποιήσουν για την ρύπανση της θάλασσας. Εργάζεται επίσης στην ανάπτυξη έξυπνων σημαδούρων για την παρακολούθηση της ποιότητας του νερού και την πρόληψη της ρύπανσης».

Ξεχωριστή μνεία γίνεται στην Ζάκυνθο και το πρώτο θαλάσσιο εθνικό πάρκο της χώρας στο νησί, το οποίο εκτείνεται σε 13.000 εκτάρια και στοχεύει στην προστασία και διατήρηση της θαλάσσιας και παράκτιας βιοποικιλότητας.

Ο τουρισμός

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον τουρισμό ο οποίος αποτελεί την βαριά βιομηχανία της χώρας μας και ως εκ τούτου μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα. Σε ό,τι αφορά στον τουρισμό η έκθεση αναφέρει ότι «Το ένα τρίτο του διεθνούς τουρισμού στον κόσμο συγκεντρώνεται στις μεσογειακές χώρες. Κατά την καλοκαιρινή περίοδο, οι μεσογειακές τουριστικές ακτές, συμπεριλαμβανομένων των νησιών, φιλοξενούν πολύ μεγαλύτερο πληθυσμό με εκθετικά αυξημένη πίεση στα παράκτια περιβάλλοντα και στα θαλάσσια συστήματα. Ο τουρισμός είναι
επωφελής για τις τοπικές οικονομίες, αλλά επιβαρύνει επίσης ιδιαίτερα τις τοπικές υποδομές
για συστήματα διαχείρισης απορριμμάτων και τα παράκτια περιβάλλοντα.
Οι περιβαλλοντικές πολιτικές στα νησιά της Μεσογείου δεν ανταποκρίνονται πάντα στην ευπάθεια και ιδιομορφία των ανθρωπογενών πιέσεών τους. Οι βασικές πιέσεις στα νησιά προέρχονται από δυσκολίες στην επίτευξη οικονομιών κλίμακας λόγω της περιορισμένης ζήτησης στην εγχώρια αγορά. Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος συνιστώνται οι ακόλουθες ενέργειες:
• Βελτίωση των γνώσεων σχετικά με τις ροές αποβλήτων, δημιουργία κοινών κατευθυντήριων γραμμών και βελτίωση των συνεργειών μεταξύ των κοινοτήτων των νησιών της Μεσογείου.
• Προώθηση του βιώσιμου τουρισμού και τροφοδοσία των τοπικών δομών της κυκλικής οικονομίας.
• Περιορισμός στην παραγωγή παράκτιων απορριμμάτων βελτιώνοντας την συνολική επίγνωση του προβλήματος μεταξύ των τουριστών και των ντόπιων.
• Περιορισμός του αντίκτυπου του τουρισμού με την εφαρμογή τέλους επίσκεψης για παράκτια αξιοθέατα χωρίς σκουπίδια, διασφάλιση ότι οι επισκέπτες παίρνουν στο σπίτι απορρίμματα που παράγονται από τους ίδιους. Ενθάρρυνση του εθελοντικού καθαρισμού στην παραλία
Σε περιφερειακή κλίμακα, το νησί της Σαρδηνίας (Ιταλία) παρέχει ένα καλό παράδειγμα δράσεων για την μείωση της πίεσης του τουρισμού με την εφαρμογή περιορισμένης πρόσβασης σε αρκετές εμβληματικές παραλίες. Ο στόχος είναι να προστατευθούν από τον μαζικό τουρισμό, τις πηγές απορριμμάτων και την καταστροφή οικοτόπων, με χρέωση στην είσοδο και περιορισμό του αριθμού των επισκεπτών. Για παράδειγμα, σε ορισμένες παραλίες, αφού πληρωθεί το τέλος, οι επισκέπτες λαμβάνουν ένα βιοδιασπώμενο βραχιόλι, το χρώμα του οποίου εξαρτάται από την ημέρα της εβδομάδας και μόνο οι επισκέπτες με βραχιόλι μπορούν να έχουν πρόσβαση στην παραλία. Επιπλέον, οι επισκέπτες πρέπει να συμμορφώνονται με κανόνες όπως: όχι σκουπίδια, απαγόρευση του καπνίσματος, απαγόρευση αφαίρεσης άμμου, πέτρας και κοχυλιών, απαγόρευση χρήσης σαπουνιών και σαμπουάν, υποχρέωση χρήσης χαλιού ανάμεσα στην πετσέτα θαλάσσης και στην άμμο. Η πρόσβαση σε τουαλέτες και ντους περιλαμβάνονται στην χρέωση. Για παράδειγμα και ανάλογα με την παραλία, ο επιτρεπόμενος αριθμός επισκεπτών ανά ημέρα κυμαίνεται από 60 έως 1.600. Μερικές φορές είναι ανάγκη να κάνουν OnLine κράτηση για ένα χρονικό διάστημα δύο ωρών. Τα τέλη κυμαίνονται από ένα ευρώ έως τρία ευρώ. Αυτά τα μέτρα έχουν εφαρμοστεί για την προστασία των παραλιών και την διασφάλιση της βιωσιμότητας του τουρισμού στο νησί και αποτελούν καλά παραδείγματα μέτρων που μπορούν να εφαρμοστούν σε περιφερειακό επίπεδο σε μέρη με υπερβολική επισκεψιμότητα.
Στις παράκτιες περιοχές, οι τοπικές εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων καταπονούνται κατά την διάρκεια του καλοκαιριού, αυξάνοντας την χωρητικότητά τους έως και 40%.
Πιθανές ενέργειες για υλοποίηση:
• Κατά την τουριστική περίοδο αιχμής, πρέπει να αναπτυχθεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης απορριμμάτων, και μέτρα για να διασφαλιστεί ότι όλοι οι ενδιαφερόμενοι είναι ενήμεροι για το σχέδιο.
• Παρακολούθηση και αξιολόγηση των επιπτώσεων του τουρισμού στο περιβάλλον μέσω δεικτών όπως π.χ. κατανάλωση νερού και ενέργειας ή παραγωγή αποβλήτων.
• Συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων σε προγράμματα διαχείρισης απορριμμάτων για να διασφαλιστεί ότι είναι αποτελεσματικά και βιώσιμα.
• Οι εκστρατείες ευαισθητοποίησης οι οποίες απευθύνονται στους χρήστες της παραλίας έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν σημαντικά το ποσό απορριμμάτων παραλίας που σχετίζονται με την ψυχαγωγική χρήση της παραλίας.
• Εφαρμογή κανονισμών για παραλίες χωρίς κάπνισμα για την μείωση των σκουπιδιών που σχετίζονται με τα τσιγάρα.
Μεταξύ αυτών των συστάσεων, ένας συγκεκριμένος στόχος ο οποίος πρέπει να ενισχυθεί θα είναι η ενίσχυση του φάσματος προϊόντων που απαγορεύονται από την ευρωπαϊκή οδηγία για τα πλαστικά μιας χρήσης και να ξεκινήσει ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα αφιερωμένο στην αύξηση της βιοδιασπώμενης και επαναχρησιμοποιήσιμης συσκευασίας. Υπάρχει ακόμα μια ποικιλία περιττών πλαστικών μιας χρήσης που πρέπει να μειωθούν. Η οδηγία της ΕΕ για τα πλαστικά μίας χρήσης δημιουργήθηκε σύμφωνα με τα πιο συνηθισμένα πλαστικά σκουπίδια. Όμως εκτός από την διεξαγωγή έρευνας για το τι μετατρέπεται σε απόβλητα, πρέπει να πραγματοποιηθεί ανάλυση των περιττών πλαστικών προϊόντων που κυκλοφορούν. Τα αποτελέσματα θα έδιναν ένα υψηλότερο φάσμα του τι μπορεί να μειωθεί.
Ομοίως, ένα ειδικό επιστημονικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη και εφαρμογή βιοαποδομήσιμων ή/και επαναχρησιμοποιήσιμων συσκευασιών για την αντικατάσταση πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης θεωρείται απαραίτητο για το σύνολο της περιοχής.

Οι προσπάθειες, τα κονδύλια και οι καινοτομίες που έχουν ήδη γίνει, θα στερούνται συνοχής και αποτελεσματικότητας εάν δεν υπάρχει επίσημη εποπτεία και αποτελεσματικοί τρόποι εφαρμογής σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Υπό αυτή την έννοια, υπάρχουν λίγοι ή ανύπαρκτοι μηχανισμοί για την διασφάλιση της λειτουργίας και επιβολής αυτών των όρων».